برترینها: شب یلدا نقطه عطفی در میان عید مهم یهودیان یعنی روش هشه نه و عید بزرگ کریسمس است. بعضی از خوراکیهای این سه جشن مشابه هستند مثل استفاده از انار که در هر سه فرهنگ وجود دارد. خوراکیهای شب یلدا تلفیقی از خوراکیهای شیرین، تنقلات و انواع میوهها است. این یک جشن بزرگ بخصوص برای ستایش نعمتهای آسمانی و زمینی با انواع میوه و سبزیجات این دوره از سال است.
شب یلدا آخرین شب فصل زیبای پاییز است. در هنگامه وداغ با پاییز رنگارنگ و خوشامدگویی به ننه سرمای دوست داشتنی. در گذشتههای دور همانند امروز ماههای ۳۰ روزه نداشتیم بلکه تقسیم بندی به صورت ۴۰ روزه بوده و چله سرما یعنی اوقاتی از سال که بسیار سرد بود. جالب است بدانید، چله بزرگ شامل ۴۰ روز، اما چله کوچک در مجموع ۴۰ روز و شب روی هم است. وقتی بچه بودم هر وقت میگفتیم هوا سرد است، مادرم بلافاصله میگفت هنوز که چله بزرگ نیامده سردتان شده و تازه چله کوچیک هم دست کمی از چله بزرگه نداره. من همیشه برایم جالب بود که آنها چطور همه چیز را با چله سال میسنجند و شاید تقویم آنها از لحاظ آب و هوایی درستتر بود و شب یلدا همان شبی است که دقیقا فردایش آغاز چله بزرگ است.
از آنجایی که شب یلدا تاریکترین و طولانیترین شب سال است برای داشتن یک زمستان پرباران و برف و آرزوی بهاری خوب، همگی باید در کنار هم باشند و اصلا فلسفه یلدا بر این پایه است که در طولانیترین شب سال در کنار هم به شب نشینی باشیم. سنتهای خوب نیاکان ما بر پایه دوستی، مهرورزی، گرد هم بودن و احترام به بزرگترها بود و از این جهت همیشه بچهها مینشستند و بزرگترها داستانهای شنیدنی و خاطرات جالبشان را برای کوچکترهای اهل خانه میگفتند و حافظ خوانی و شاهنامه خوانی هم بخشی از کارهای این شب است که بیشتر توسط مسنها انجام میشود.
دور هم نشینی همیشه همراه با صرف خوراکی و تنقلات است؛ و این خوراکیها که عموما ریشه در فرهنگ ما دارند، از عناصر همان فصل هستند و البته در طول زمان هم قدری از آنها کم یا زیاد شده است.
خوراکیهای شب یلدا چه هستند؟
شما نمیتوانید غذای خاصی را نام ببرید و بگویید این حتما متعلق به شب یلداست، چون در هر جای کشور ما ممکن است با دیگری متفاوت باشند، اما چند مورد هستند که از هم شاخصتر هستند که در زیر به شما میگوییم:
انار: این میوه زمستانی خوشمزه و پر خاصیت که حتی به آن میوه بهشتی نیز میگویند. این میوه پر خاصیت در داستانها و افسانهها نیز نقش مهمی دارد. انار سرشار از ویتامین ث بوده و حاوی آنتی اکسیدانهایی همچون پروآنتوسیانیدین و فلاونوئید است. یک ماده به نام اورولیتین آ، در این میوه وجود دارد که توسط میکروبهای موجود در معده تغییر شکل داده تا به محافظت از سلولهای عضلات در برابر عوامل پیری کمک کند. این ماده باعث به تاخیر انداختن پیری میشود. پس اگر میخواهید جوان بمانید، انار بخورید. سلو فراوان موجود در دانه این ماده هم به پاکسازی روده کمک میکند؛ و جالب است بدانید یکی از چیزهایی که شرکت اوریفلیم در شامپوی لایه بردار خود استفاده میکرد، دانه خرد شده انار بود که به صورت اجزای ریزی درآمده و سلولهای مرده پوست را جدا میکردند.
کدو: شاید به نظرتان جالب نیاید، اما در گذشته کدو پای ثابت شب یلدا بود، چون این میوه هم زمستانی و گرم است و استفاده از خوراکیهای درست شده با این ماده در گذشته مرسوم بوده است. آش کدو و انواع خورش کدو خوراکیهای شب یلدا بودند که در نقاط مختلف کشورمان با دستورالعملهای گوناگونی درست میشدند. در جنوب کدو را به همراه پیاز داغ سرخ میکنند و مقداری دانه انار آب اگرفته روی آن میریزند و این خوراکی ترش و شیرین را به عنوان یک وعده غذایی صرف میکنند. این ماده سرشار از آنتی اکسیدان و زرد رنگ به نظرم باید سر سفرههای شب یلدای ما باشد، چون هم خواص فراوانی دارد و هم با آن میتوان غذاهایی بسیاری درست کرد. من قصد دارم یک روز کامل در مورد شیرینیهای درست شده با کدو برای شما به طور مفصل بحث کنم بنابراین کدو را فراموش نکنید.
آجیل: آجیل ایرانی شامل گردو، پسته، نخودچی، انجیر، نقل و گاهی هم باسلوق بود. تخمه کدو و تخمه آفتابگردان هم برای دور هم نشینیها عالی هستند. شما میتوانید با تخمه کدو و تخم آفتابگردان بخاطر تناقض رنگی، ترکیبهای جالبی ایجاد کنید. انجیر خشک هم یکی از قدیمیترین آجیلهای ایرانی است که در سراسر دنیا به نام کشور ما مشهور شده است. تخمه کدو هم همانند خود کدو طبعی گرم دارد و برای روزهای سرد سال خوب است.
هندوانه: من هرگز دلیل حضور هندوانه بر روی سفره شب یلدا را نفهمیدم. این میوه متعلق به اوقات سرد سال است و بخاطر طبع سردش بهتر است که در همان زمان هم صرف شود. بعضی میگویند از این جهت هندوانه استفاده میشد تا بگویند که این میوه را میتوان به مدت طولانی حتی تا زمستان هم نگه داشت. به گمانم هندوانه از زمانی به بعد جایگزین کدو شد که شاید بخاطر همه پسند بودن و آبدار بودن و همچنین داشتن طعمی شیرین، باشد. من در زیر یک نمونه فینگرفود را که با هندوانه و پنیر درست میشود برای شما ارائه دادم. تزئینات هندوانه هم که همه شما بلد هستید.
در زیر چندین نوع خوراکی مخصوص شب یلدا برای شما آورده شده که ابتدا سالاد و فینگر فود، پس دسر و بعد هم تنقلات هستند. در پایان هم غذاهایی که میتوان در این شب سرو کرد، آمده است. این خوراکیها تنها چند نمونه کوچک از غذاهای شب یلدا هستند که خدمت شما ارائه کردیم. یلدای زیبایی برای شما آرزو میکنم.
لقمه پنیر و هندوانه (فینگرفود)
پنیر و هندوانه یکی از سادهترین و در عین حال دوست داشتنیترین فینگرفودهای مخصوص مهمانیهاست. این فینگرفود بخصوص برای شب یلدا که هندوانه یکی از اجزای تشکیل دهنده آن است، بسیار جالب خواهد بود. برای درست کردن آن باید هندوانه را به شکل مکعبی و پنیر را به شکل مستطیل با ارتفاع کم برش بزنید. یک برگ نعناع هم سه رنگ زیبا را در کنار هم تکمیل میکند. برای سرو کردن این فینگرفود از یک مخلوط آجیلی هم به عنوان دیپ استفاده میشود که شما میتوانید آن را استفاده کنید یا نکنید و در این مورد کاملا اختیار با شماست.
مواد لازم:
- مغز پسته: ۱/۲ پیمانه
- پوست لیمو: ۱/۲ قاشق چایخوری ریز رنده شده
- فلفل سیاه شکسته: ۱/۴ قاشق چایخوری
- نمک دریا: ۱/۴ قاشق چایخوری
- پنیر فتا: ۱۲۰ گرم
- هندوانه: ۱ کیلوگرم، تبدیل به ۳۶ مکعب کنید
- برگ نعناع کوچک: ۱/۴ پیمانه
طرز تهیه:
۱. یک ماهیتابه کم عمق را روی حرارت متوسط بگذارید. پسته را اضافه کنید. آن را گرم کنید، مرتب بهم بزنید. ۵ دقیقه یا بیشتر آنها را برشته کنید تا قهوهای روشن شوند. آنها را داخل کاسه بگذارید. آنها را به مدت ۵ دقیقه گرم کنید.
۲. پسته، رنده پوست لیمو، فلفل و نمک را داخل غذاساز بریزید. آنها را خرد کنید تا زمانی که ریز شوند. آنها را داخل یک کاسه کم عمق بریزید.
۳. پنیر فتا را به صورت برشهایی با پهنای ۲ سانتیمتر ببرید. از لبه انتهایی شروع کنید، هر برش را به صورت ورقههایی با نیم سانت برش بزنید. ۱ مکعب را روی بشقاب بگذارید. روی آن ۱ برگ نعناع بگذاری و در ادامه تکه پنیر فتا. یک خلال دندان را داخل این ترکیب فرو کنید. آنها را روی بشقاب گذاشته و با باقیمانده هندوانه، برگ نعناع و پنیر همین ترکیب پنیر و هندوانه را درست کنید. آن را با مخلوط پسته سرو کنید.
سالاد انار زمستانی با سس عسلی
سالاد میوه یکی از آن میان وعدههای خوشمزهای ست که هر کسی را وسوسه میکند. این سالاد رنگارنگ و خوشمزه سرشار از آنتی اکسیدان و انواع ویتامین است. سالاد میوه انواع مختلفی دارد و با میوههای فصلی درست میشود. هیچکس از میوه یخزده خوشش نمیآید؛ بنابراین شما هیچ سالادی با میوه خارج از فصل و فریز شده نخواهید دید.
یکی از میوههایی که حتما در سالاد میوه فصل پاییز و زمستان استفاده میشود، انار است. این میوه به دلیل اندازه کوچک و رنگ درخشان همانند دانههای یاقوت در سالاد ریخته شده و آن را تزئین میکنند. دانههای انار فضای خالی سالاد را پر میکنند و جلای فوقالعادهای به آن میدهند. برای سس این سالاد معمولا از عسل و آبلیمو استفاده میشود که هم سبک است و هم طعمی دوگانه دارد. میوهها را به قطعات مناسب خرد کرده و در کاسه سالاد بریزید سپس با ریختن چاشنی سالاد، آن را خوش طمم کنید.
مواد لازم
- دانههای انار: ۱ و ۱/۲ پیمانه
- گلابی: ۲ عدد
- خرمالو: ۳ عدد
- پرتقال: ۴ عدد
- سیب سرخ: ۱ عدد بزرگ
- عسل مایع: ۱ قاشق غذاخوری به اضافه مقداری بیشتر
- آب لیمو: ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری تازه
طرز تهیه:
۱. ابتدا میوهها را شسته و هسته بگیرید. آنها را به قطعات مناسب خرد کنید. سپس داخل کاسه سالاد بریزید. میوهها را با هم ترکیب کنید.
۲. در کاسهای کوچک، آبلیموی تازه و عسل را با هم مخلوط کنید تا با هم ترکیب شوند. این ترکیب را روی سالاد بریزید و بهم بزنید تا کل میوهها آغشته به این سس شوند. میتوانید از هر میوهای که در خانه دارید استفاده کنید؛ مثل موز یا توت فرنگی و یا حتی انگور.
۳. بهتر است که این سالاد را همان روز سرو کنید.
کیک انار چند لایه
کیک انار یکی از کیکهای خوشمزه و زیبای زمستانی است که علاوه بر جشن کریسمس برای شب یلدا هم استفاده میشود. این کیک بصورت چند لایه کیک زرد رنگ است که کرم انار در لایههای میانی آن قرار میگیرد. لایه رویی یا تاپینگ هم از موس انار استفاده میشود.
مواد لازم
کیک زرد
- آرد کیک: ۱ و ۱/۴ پیمانه
- بیکینگ پودر: ۱ و ۳/۴ پیمانه
- نمک: ۱/۴ قاشق چایخوری
- کره: ۳/۴ پیمانه + ۳ قاشق غذاخوری
- شکر: ۳/۴ پیمانه + ۳ قاشق غذاخوری
- تخم مرغ: ۳ عدد
- شیر کامل: ۲/۳ پیمانه
- وانیل: ۱ قاشق چایخوری
- کرم تارتار: کمی بین دو انگشت
کرم انار
- تخم مرغ: ۲ عدد
- زرده تخم مرغ: ۲ عدد
- کره: ۴ قاشق غذاخوری
- شکر: ۱/۲ پیمانه
- رنده پوست لیمو: ۱ قاشق چایخوری
- آب لیمو: ۱ قاشق چایخوری
- آب انار پخته غلیظ: ۳/۴ پیمانه (آب اناری که پخته شده و به ۱/۳ اندازه اولیه خود برسد)
موس انار
- پودر ژلاتین بدون طعم: ۴ و ۱/۲ قاشق چایخوری
- آب: ۱/۴ پیمانه
- کرم انار: ۳ پیمانه
- خامه سنگین زده شده: ۱ و ۱/۲ پیمانه
- شکر: ۲ قاشق غذاخوری
- مواد تزئین انار (تاپینگ انار)
- آب انار: ۱۷۰ میلی لیتر
- پودر ژلاتین: ۲ قاشق چایخوری
- شکر: ۲ قاشق غذاخوری
- دانه انار: دانههای ۱ عدد انار
طرز تهیه:
کیک زرد
۱. فر را با حرارت ۱۷۵ درجه سلسیوس گرم کنید. دو قالب کیک ۲۲ سانتی را با کره چرب کرده و آرد پاشی کنید.
۲. کره را با ۳/۴ پیمانه شکر با قطعه خمیرزن مخلوط کرده تا کرم شود سپس بعد از اینکه کره نرم شد، قطعه میکسر را وصل کنید و حدود ۵ دقیقه میکس کنید.
۳. زردههای تخم مرغ را یکی یکی با مخلوط میکس کنید تا صاف و یکدست شوند.
۴. شیر و وانیل را اضافه کنید سپس آرد را هم به صورت ۱/۲ پیمانه در هر بار به این مخلوط اضافه کنید. پس از ریختن آرد، زیاد مخلوط نکید. مواد را به کاسهای بزرگتر انتقال دهید.
۵. سفیدههای تخم مرغ را همراه با کرم تارتار با میکسر به مدت ۳ دقیقه میکس کنید یا تا زمانی که مقداری پف کند سپس شکر باقیمانده را اضافه کنید و به مدت ۲ دقیقه دیگر میکس کنید تا پف کند.
۶. مخلوط سفیده تخم مرغ را به صورت ۱/۴ در هر بار به مخلوط کرهای اضافه کنید. با قاشق پلاستیکی سرپهن مواد را به آرامی بهم بزنید تا با هم مخلوط شوند. هر بار برای ۱/۴ مواد سفیده تخم مرغ کاملا مخلوط کنید.
۷. مخلوط را داخل دو قالب ریخته و مدت ۲۵ تا ۳۰ دقیقه در فر فندار بپزید یا تا زمانی که کیک موقع فشار دادن به جای اول خود برگردد یا وقتی که خلال دندان را در وسط آن فرو میکنید، تمیز بیرون بیاید.
۸. به مدت ۵ دقیقه بپذارید داخل قالب خنک شوند، سپس روی توری خنک کننده بگذارید تا خنک شوند.
کرم انار
۱. تخم مرغها، زردههای تخم مرغ و سس انار (آب انار پخته غلیظ) و رنده پوست لیمو را داخل کاسهای بریزید که بتوان روی قابلمه قرار داد و این مواد را مخلوط کنید تا با هم آمیخته شوند.
۲. این کاسه را روی یک قابلمه با مقداری آب در حال قل خوردن بگذارید بطوری که مخلوط شروع به گرم شدن کند سپس کره را اضافه کنید و ملخوط را بهم بزنید تا غلیظ شود یعنی حدود ۵ تا ۷ دقیقه. مخلوط نباید بجوشد.
۳. بگذارید مخلوط تا حد نیاز خنک شود.
موس انار
۱. ژلاتین و آب را داخل کاسهای کوچک بریزید و بگذارید به مدت ۱۰ دقیقه بماند یا تا زمانی که همه آب جذب شده باشد.
۲. ژلاتین نرم شده را با یک چنگال بهم بزنید تا هر گونه بخش گلوله شده آن از بین برود. سپس کاسه را روی قابلمه حاوی آب داغ بگذارید تا ژلاتین به طور کامل حل شود.
۳. اگر کرم انار خیلی سرد شده باشد ممکن است مجبور باشید آن را دوباره گرم کنید، بنابراین باید گرم باشد تا به مخلوط ژلاتین اضافه شود. وقتی که کرم را گرم کردید، آن را به مخلوط ژلاتین اضافه کنید و بهم بزنید تا خوب مخلوط شوند. این مخلوط را کنار بگذارید تا خنک شده و به دمای اتاق برسد.
۴. خامه را با میکسر آنقدر بزنید تا به حد متوسطی پف کند، شکر را اضافه کنید تا شروع به غلیظ شدن کند.
۵. خامه زده شده را داخل مخلوط کرم انار بریزید، فقط تا حدی که مخلوط شوند. زیاد مخلوط نکنید یا با همزن نزنید، چون از هم پاشیده خواهد شد. بگذارید این مخلوط کمی سرد شود، در همین حین هم کیک را آماده کنید.
سرهم کردن کیک
۱. کیک خنک شده را برداشته و با چاقو به دو برش مساوی تقسیم کنید. به طوری که تبدیل به ۴ لایه مساوی شوند.
۲. ابتدا لایه اول را داخل بشقاب سرو بگذارید و از باقیمانده مخلوط شربت انار استفاده و روی لایه کیک برس بکشید.
۳. بعد از اینکه شربت انار را روی لایه اول کیک برس کشیدید، یک لایه موس انار را روی کیک را با استفاده از اسپاتول یا چاقو بکشید و پهن کنید تا سطح آن را تا حد لبهها بپوشاند.
۴. لایه بعدی را اضافه کنید و این فرایند را برای لایه بعدی تکرار کنید. بین هر سه لایه موس انار دارید.
۵. لایه آخر را هم بگذارید، حالا کیک را داخل یخچال بگذارید تا کیک خودش را بگیرد و برای گذاشتن تزئین آماده باشد.
مواد رویه کیک
۱. آب انار را داخل کاسهای کوچک بریزید، ژلاتین را روی آب انار بپاشید و ۱ دقیقه بگذارید بماند تا ژلاتین نرم شود.
۲. مخلوط ژلاتین را داخل یک قابلمه کوچک بریزید. شکر را افزوده و روی حرارت ملایم گرم کنید و مرتب بهم بزنید تا شکر حل شود. حرارت باید ملایم باشد.
۳. مخلوط را داخل کاسه ریخته و این کاسه را داخل ظرف مخلوط آب و یخ بگذارید و مخلوط را به آرامی مرتب بهم بزنید تا زمانی که سرد شود و کمی غلیظ شود، اما سفت نشود.
۴. دانههای انار را داخل آن بریزید و با قاشق روی کیک خنک شده بریزید.
۵. کیک را حدود ۱ ساعت تا زمانی که مواد رویه آن سفت شود، سرد کنید.
۶. به جای کیک زرد میتوانید از کیک وانیلی استفاده کنید.
دسر ژله انار و پاناکوتا
دسر پاناکوتا یکی از دسرهای خوشمزه ایتالیایی است که نیمی از آن را بخش خامهای و نیم دیگر را ژله تشکیل میدهد. این دسر دو رنگ و دوست داشتنی را میتوان برای مهمانی، جشنهای تولد و دورهمیهای خانوادگی درست کرد. برای ژله از رنگهای قرمز استفاده میشود مثل ژله توت فرنگی، ژله گیلاس یا انار. به هنگام فصل پاییز و زمستان و شب یلدا دسر پاناکوتا با ژله و دانه انار ظاهر زیبایی به سفره مهمانی شما خواهد داد.
مواد لازم:
ژله انار
- پودر ژلاتین: ۱/۲ قاشق چایخوری
- آب: ۲ قاشق چایخوری (۱۰ میلی لیتر)
- آب انار: ۱/۴ پیمانه (۶۰ میلی لیتر)
- دانه انار: ۲ قاشق غذاخوری
- پودر شکر: ۲ قاشق غذاخوری
پاناکوتا
- ژلاتین: ۲ ورق
- خامه زده شده: ۲ پیمانه (۵۰۰ میلی لیتر)
- وانیل: ۱ قاشق چایخوری
- پودر شکر: ۱/۴ پیمانه
طرز تهیه:
۱. ژلاتین را داخل آب سرد بخیسانید تا نرم شود.
۲. داخل ماهیتابه خامه و شکر پودر شده و وانیل را ریخته و بهم بزنید تا کل خامه طعم وانیل بگیرد. ورقههای وانیل را از آب درآورده و مایع اضافی را بریزید و داخل خامه بیندازید، بهم بزنید تا حل شود.
۳. خامه را با دقت در قالب یا لیوان بریزید. در صورتی که در قالب میریزید با پشت قاشق آن را صاف کنید. اگر میخواهید به صورت کج در لیوان شکل بگیرد. یک شانه تخم مرغ را داخل یک سینی بگذارید و لیوانها را به صورت کج روی شانه تخم مرغ بگذارید تا کج قرار بگیرند. حالا این مخلوط پاناکوتا را با دقت داخل لیوان بریزید. مواظب باشید زیاد نریزید که بیرون بریزد. حالا به آرامی سینی حاوی لیوان و شانه تخم مرغ را داخل یخچال بگذارید. حداقل ۴ ساعت یا یک شب تا صبح بگذارید بماند و سفت شود.
۴. برای ژله انار آب جوش را داخل کاسهای کوچک ریخته و ژلاتین را به آن افزوده و بهم بزنید تا حل شود.
۵. داخل کاسهای دیگر، آب انار و شکر را بریزید و هم بزنید تا ترکیب شود. ژلاتین را به آب انار اضافه کنید، بهم بزنید تا ترکیب شود.
۶. میگذاریم مایع ژله انار خنک شده و به دمای محیط برسد سپس این مایع را روی پاناکوتای سفت شده میریزیم. موقع ریختن این کار را به آرامی و با دقت انجام دهید. ظرف را در یخچال قرار دهید تا ژله خودش را کاملا بگیرد. بعد از سفت شدن ژله، دانههای انار را به آرامی وسط ژله قرار میدهیم.
نکات مهم
- میتوانید پاناکوتا و ژله را به صورت چند لایه درست کنید. برای هر لایه حداقل ۱ تا ۲ ساعت بگذارید داخل یخچال بماند.
- ظرفهای مورد استفاده برای این دسر، لیوان نوشیدنی ساده و صاف، لیوانهای کشیده، جام، ظرف رامکین، ظرف بستنی خوری و قالب ژله برای سرو دسر در بشقاب است.
- برای درست کردن پاناکوتای کم چرب میتوان به جای شیر معمولی از شیر نارگیل و به جای خامه از ماست چکیده استفاده کرد. در این روش شیر نارگیل کمی گرم میشود، اما نباید بجوشد، حرارت را کاهش داده و پودر ژله در آن ریخته میشود سپس خوب هم زده ماست چکیده به آن اضافه میشود.
- میتوانید برای تزئین روی ژله خامه ریخته و روی خامه چند دانه بریزید و در صورت دلخواه با برگهای ظریف نعناع تزئین کنید.
- اگر بخواهید انار را داخل ژله بریزید باید بگذارید توی یخچال بماند تا کمی خودش را بگیرد سپس به آرامی دانههای انار را داخل آن بریزید تا نزدیک به لایه بالایی ژله باشد. ریختن میوه در اوایل آماده شدن ژله باعث میشود ژله خوب نبندد.
راهنمای پخت چند شیرینی خانگی بدون فر
انار ,هم ,۱ ,۲ ,مخلوط ,داخل ,را داخل ,را به ,شب یلدا ,بزنید تا ,بهم بزنید ,داخل یخچال بگذارید ,مخلوط ژلاتین اضافه ,کاسه سالاد بریزید
درباره این سایت